Een leraar heet ‘expert’ op De Nieuwste School 13 oktober 2008 / Thomas van Aalten [VERVOLG] “De school biedt, grofweg gezegd, gereedschappen voor leerlingen om verschillende leergebieden af te kunnen ronden. Er zijn dus geen vakken zoals je die misschien kent uit het klassikale onderwijs, maar leergebieden, zoals de mens en zijn taal (talen), de mens en zijn natuurlijke omgeving (natuurwetenschappen en wiskunde), de mens in tijd en omgeving (mens- en maatschappijwetenschappen), de mens en zijn scheppend vermogen (kunsten), en de mens in beweging (bewegingsonderwijs). 22 verschillende leerconcepten ‘Ik ben een beetje huiverig voor de term progressief, alsof het slechts het tegenovergestelde zou zijn van conservatief,’ aldus Peerboom. ‘Er is geen eenduidige versie van goed onderwijs. Het APS (Algemeen Pedagogisch Studiecentrum) heeft onlangs 22 verschillende leerconcepten verzameld. Er is geen één de ultieme.’ Maar waar haalt DNS nou zijn werknemers vandaan? Peerboom: ‘We zijn aangesloten bij Ons Middelbaar Onderwijs, het schoolbestuur van 45 scholen voor voortgezet onderwijs in Noord-Brabant. Als wij een vacature hebben, regelen zij de kandidaten. Daarnaast staat onze school altijd open voor nieuwe impulsen. Ik nodig potentiële medewerkers dan ook uit om zeker eens een kijkje te nemen.’ De eindtermen die landelijk gelden, worden door de school strikt in de gaten gehouden. De expert overziet de kerndoelen en eindtermen, bewaakt het eindniveau en onderhoudt contacten met het vervolgonderwijs. Peerboom: ‘Ook onze leerlingen moeten gewoon examen doen en dat daar voor geoefend moet worden, is evident.’”

Een leraar heet ‘expert’ op De Nieuwste School 13 oktober 2008 / Thomas van Aalten ‘Het lijkt eenvoudig: je hebt gestudeerd aan een lerarenopleiding en je zoekt een baan. Dus speur je de vacaturebanken af op de term ‘leraar’. Toch is dat niet geheel vanzelfsprekend. Op sommige scholen is die term niet in gebruik, zoals bij de middelbare school De Nieuwste School (DNS) in Tilburg. Daar gebruiken ze termen als mentor, tutor en expert. 'Zoals een bergbeklimmer op weg naar de top ondersteuning krijgt van een sherpa, zo begeleidt de mentor alle aspecten van het leerproces van de leerling.' Voor sommige werknemers in het onderwijs heeft het woord ‘mentor’ een heel andere betekenis; dat is de man of vrouw die de leerlingen nauwlettend volgt en contact onderhoudt met ouders en aan het eind van het jaar een avondje gaat bowlen met de klas. Op De Nieuwste School vervult de mentor een andere rol. 'De mentor stuurt zijn leerlingen aan bij het samenstellen en doorlopen van individuele leerarrangementen, volgt hun ontwikkeling en stimuleert hen daarop te reflecteren,' aldus de schoolgids van De Nieuwste School. Naast de rol van de mentor zijn de tutor en de expert de belangrijkste medewerkers die leerlingen helpen bij hun ‘zoektocht naar verwondering’. Uitgangspunt is dat de leerling leert vanuit de eigen nieuwsgierigheid. Gereedschappen voor leerlingen Directeur Toine Peerboom: ‘De reacties bij het opzetten van deze school waren destijds heel wisselend. Voor nieuwe docenten die gewend waren te werken volgens de PGA-methode (Probleem Gestuurde Aanpak) op hun eigen lerarenopleiding, sloot het prima aan. Daarnaast waren er mensen die terugdeinsden. Die riepen dingen als: “U neemt me mijn vak af.” Dat is een interessante discussie: Wil je in de klas bijvoorbeeld strikt een historicus zijn, of een leerling helpen op de weg naar volwassenheid?’ (…)’

vrijdag 2 februari 2007 DE NIEUWSTE SCHOOL [VERVOLG] ‘Wat een feit is, is dat deze directeur financieel veel ondersteuning heeft gekregen voor de inrichting van het gebouw en de facilitering voor docenten en leerlingen: er zijn genoeg spullen, goede spullen, genoeg ontwikkelingsuren, etcetera. Daarnaast is duidelijk voor de leerlingen wat ze wel en niet mogen, wat de kaders zijn. En dan kàn een onderwijsvernieuwing dus werken!’

vrijdag 2 februari 2007 DE NIEUWSTE SCHOOL ‘Nathalie de Rooij (SP Tweede-Kamerlid uit Tilburg) 15.39 uur Sinds 2 schooljaren is er in Tilburg De Nieuwste School. Het concept maakte me erg nieuwsgierig en samen met raadslid Veerle Slegers besloot ik eens een kijkje te gaan nemen. Directeur Tom van Kleef heeft ons enthousiast verteld over zijn school en leidde ons rond. Het was indrukwekkend. Een school zonder lokalen waarin je 30 tafeltjes ziet en een schoolbord. Het zijn meer huiskamers. Het is er rustig en overal zie je leerlingen werken. Ze zijn allemaal bezig.Geen gelanterfant, geen docent die moet roepen dat ze moeten doorwerken, geen zoemer om half 9. En geen schoolboeken. Wel ringbanden, waarin ze hun werk stoppen. Zag er goed uit, ik mocht in een map kijken van een meisje. De leerlingen werken volgens een denkcirkel en in leergebieden. Vakoverstijgend vullen ze zo’n denkcirkel in met opdrachten. Ze worden begeleid door hun mentor en vakdocenten. Ze werken in groepjes en evalueren hun eigen werk en dat van hun groepsgenoten. Ze voldoen daarmee aan de kerndoelen. Of ze daaraan voldoen, controleren ze ook zelf. (”Meneer, mag ik de kerndoelen even? Ah, dan is het goed. Ik ben goed bezig.”) De leerlingen runnen zelf een grand-café, dus er is géén aula met vette hap. Er staan stofzuigers in het gebouw en alles wat ze kruimelen of viesmaken maken ze schoon voordat ze de deur uitgaan. Verder in verwondering is het motto van de school. Men werkt vanuit de verwondering en nieuwsgierigheid die een leerling van nature heeft. Het is heel waardevol om te zien wat er gebeurt als er geen bel is. De leerlingen komen op tijd. En wat er gebeurt als je een beroep doet op het verantwoordelijkheidsgevoel van de leerling. Dan nemen ze hun verantwoordelijkheid. Op het vmbo waar ik les gaf deden we dit in het heel klein bij één vak; daar werkte het. Dit is die 2 lesuurtjes van ‘mijn’ vmbo, maar dan in 8 uur per dag…’

20-jarig bestaan! 20 jaar 'De Nieuwste'. Schrijf je mooiste herinnering in het gastenboek.